Op de Healy Resonance vind je 7 extra programmagroepen, waaronder de programmagroep ‘amino acids’ of ‘aminozuren’. In deze blog vertel ik je hier meer over. Na het lezen van deze blog weet je alles van de verschillende aminozuren en kun je de resultaten van de analyse van de Healy beter herkennen en interpreteren. Ook als je geen Healy hebt, en je wilt gewoon meer weten over aminozuren, dan is deze blog voor jou!
Binnen de programmagroep ‘aminozuren’ op de Healy, vallen niet alleen aminozuren, zoals de naam doet vermoeden, maar ook vetten (zoals omega 3 en 6), mineralen, sporenelementen en een aantal vitamines. Al deze stoffen zijn van invloed op de aanmaak van bepaalde aminozuren en dus ook erg belangrijk! In deze blog beperk ik me echter tot de aminozuren, want dat zijn er al meer dan genoeg!
De Healy Resonance draait, na een analyse, een top 5 uit van de aminozuren die jij op dat moment het hardst nodig hebt. De frequenties van deze aminozuren kun je jezelf (of een ander) vervolgens toedienen door een aantal minuten per dag te ’trillen’. Ik raad meestal aan deze lijst ongeveer een week te draaien, en daarna een nieuwe analyse te doen, om te kijken wat er is veranderd.
Wat zijn aminozuren eigenlijk?
Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten. Eiwitten zijn één van de drie zogeheten macronutriënten in onze voeding. De andere twee zijn koolhydraten en vetten. Je lichaam gebruikt eiwitten voor ontzettend veel functies, waaronder de opbouw en het behoud van spieren en botten. Ook zijn ze van belang voor je zenuwstelsel, de aanmaak van enzymen, hormonen en energie. Kortom, eiwitten zijn onmisbaar!
In plantaardige voeding zitten minder eiwitten dan in een dieet dat rijk is aan zuivel en vlees. Voor vegetariërs en veganisten is het dus extra belangrijk om zorg te dragen voor voldoende eiwitinname. Soja bevat alle 9 essentiële aminozuren. Mocht je hiervoor kiezen, dan zou ik wel aanraden om voor non-GMO, biologische soja te kiezen. Daarnaast zijn noten, peulvruchten en (donker)groene groenten goede leveranciers van eiwitten.
Je spijsverteringsstelsel breekt eiwitten in de voeding af tot aminozuren, die vervolgens door de cellen worden opgenomen. Er zijn in totaal 20 aminozuren die in menselijke eiwitten voorkomen, waarvan er 9 essentieel zijn. Essentieel betekent dat je deze aminozuren via je voeding binnen moet krijgen. Je lichaam kan ze niet zelf aanmaken.
De andere (11), niet-essentiële aminozuren kan je lichaam zelf aanmaken. In totaal zijn er in de natuur wel 500 verschillende aminozuren geïdentificeerd!
De structuur van aminozuren
Zoals je in de Resonance app kunt zien, worden de aminozuren op de Healy voorafgegaan door de letter L. Dit heeft te maken met de chemische structuur van het aminozuur. L betekent in dit geval dat het over de natuurlijke vorm gaat. Voor het gemak heb ik de L- voor elk aminozuur weggelaten.
Er bestaat ook een D-vorm van aminozuren. Deze wordt vaak in supplementen gebruikt en geeft aan dat er gebruik is gemaakt van een synthetische, niet lichaamseigen vorm. Goed om op te letten bij het kopen van supplementen!
Essentiële aminozuren op de Healy
Ik begin met een groepje van drie aminozuren, die samen ook wel BCAA’s worden genoemd: Branched Chain Amino Acids. In het Nederlands: vertakte keten aminozuren.
BCAA’s
Hieronder vallen L-isoleucine, L-leucine en L-valine. Je hebt misschien weleens gezien dat deze aminozuren vaak samen in een BCAA-supplement worden aangeboden. Ongeveer 30 tot 40% van de eiwitinname zou, idealiter, uit deze aminozuren moeten bestaan.
Ze verschillen onderling nog wel wat van elkaar, maar over het algemeen zijn ze verantwoordelijk voor opbouw, behoud en herstel van spiermassa. Ook zijn ze van belang voor de bloedglucosehuishouding, hormoonproductie, vitaliteit, uithoudingsvermogen en het immuunsysteem.
Tekenen van tekort zijn afname van spiermassa en spierkracht, weinig energie en uithoudingsvermogen, verwarring, hoofdpijn, depressie en een verstoord metabolisme. Een tekort aan valine wordt gekenmerkt door neurologische defecten in de hersenen.
Histidine
Dit aminozuur is eigenlijk semi-essentieel, omdat volwassenen het grotendeels zelf aan kunnen maken. Vooral voor zuigelingen is het belangrijk dat er geen tekort ontstaat. Dit kan leiden tot problemen met de groei en ontwikkeling van het kind.
Daarnaast is het van belang voor weefselherstel en het beschermlaagje van de zenuwcellen (myelineschede). Histidine wordt tevens omgezet naar histamine.
Lysine
Dit aminozuur is vooral van belang vanwege de antivirale activiteit, met name bij herpesinfecties. Hoge doses worden vaak ingezet bij bijvoorbeeld een koortslip. Lysine is ook de voorloper van carnitine.
Methionine
Dit is een zwavelhoudend aminozuur en is belangrijk voor vele celfuncties, zoals de aanmaak van eiwitten, andere aminozuren en de vetstofwisseling. Verder activeert het antioxidantenzymen, die de weefsels (o.a. de lever) beschermen tegen vrije radicalen.
Threonine
Dit is een bestanddeel van tandweefsel, collageen en elastine. Het is dus belangrijk voor de huid. Daarnaast is threonine belangrijk voor het zenuwstelsel, de vethuishouding, het immuunsysteem en de leverfunctie. Het is de voorloper van glycine, wat de zenuwen kalmeert en de cognitieve gezondheid ondersteunt.
Tryptofaan
Tryptofaan is de voorloper van serotonine en melatonine. Het wordt voornamelijk ingezet bij slaapstoornissen, darmklachten, stress en depressies.
Fenylalanine
Dit aminozuur ken je misschien wel van de hielprik bij baby’s. De hielprik onderzoekt of iemand de erfelijke stofwisselingsziekte PKU heeft. Hierbij wordt het aminozuur fenylalanine niet goed afgebroken, waardoor een overschot van dit aminozuur, en uiteindelijk schade aan de hersenen ontstaat.
Fenylalanine is een voorloper van verschillende opwekkende neurotransmitters, zoals adrenaline en dopamine. Een tekort gaat daarom vaak gepaard met depressie.
Niet-essentiële aminozuren op de Healy
Alanine
Dit wordt voornamelijk ingezet ter verbetering van sportprestaties. Verder is het betrokken bij de tryptofaanstofwisseling en pyridoxine (B6) en ondersteunt het immuunsysteem, spierweefsel, hersenen en het centrale zenuwstelsel.
Arginine
Arginine heeft net als alle andere aminozuren uiteenlopende functies in het lichaam. Ik beperk me tot de belangrijkste. Arginine zorgt voor vaatverwijding, betere doorbloeding, een verbeterde wondgenezing en werking van het immuunsysteem. Tevens heeft het een positieve werking op het zenuwstelsel, hormoonstelsel en is het de voorloper van creatine.
Asparagine en asparaginezuur
Deze twee zijn nauw verwant aan elkaar. Asparagine is essentieel voor belangrijke secundaire processen, zoals de productie van vele andere aminozuren. Het verwijdert ook schadelijke stoffen zoals ammoniak uit de lever. Dit aminozuur ontleent de naam aan de asperge, die rijk is aan asparagine.
Cysteine
Cysteine is net als methionine een zwavelhoudend aminozuur en een bouwstof van bijvoorbeeld haar, huid en nagels. Het bevordert de aanmaak van eiwitten zoals collageen, glutathion (antioxidant) en taurine.
Glutamine en glutaminezuur
Deze twee aminozuren zijn chemisch gezien nauw met elkaar verbonden. Ze kunnen in het lichaam makkelijk in elkaar worden omgezet. Samen met GABA zorgen ze ervoor dat de processen in de hersenen goed verlopen. Glutaminezuur is een stimulerende neurotransmitter en GABA een remmende neurotransmitter.
In situaties van ‘distress’, zoals zware ontstekingen, chirurgie, sterk afvallen, burnout en top- en duursport, kan een tekort aan BCAA’s ontstaan. Dit leidt vaak ook tot een tekort aan glutamine, omdat dit aminozuur uit de BCAA’s gesynthetiseerd wordt. Glutamine is vooral belangrijk voor het darmepitheel, het immuunsysteem, de spieropbouw en wondgenezing. Bij langdurige stresssituaties neemt het verbruik van glutamine toe, waardoor ook een tekort kan ontstaan. Dit leidt tot spierafbraak en een verzwakt immuunsysteem.
Glycine
Glycine vormt samen met cysteïne en glutaminezuur het antioxidant gluthation, ook wel de keizer onder de antioxidanten genoemd. Het werkt ontstekingsremmend, ontgiftend en immuunmodulerend.
Proline
Dit is een belangrijk bestanddeel voor botten, bloedvaten en de huid. Het gaat veroudering tegen en het versnelt de wondgenezing.
Serine
Serine speelt een rol in vele biosynthese processen. Het helpt bepaalde enzymen katalyseren en het is van belang voor spieropbouw en de werking van het immuunsysteem. Het is ook nodig voor de vorming van tryptofaan.
Tyrosine
Tyrosine wordt gebruikt voor de aanmaak van een aantal belangrijke neurotransmitters en hormonen. Het is het meest bekend vanwege de aanmaak van schildklierhormoon (thyroxine T4 en thyronine T3). Een tekort kan ook depressie, stress en cognitieve stoornissen veroorzaken.
Overige ‘aminozuren’ op de Healy
Naast bovenstaande aminozuren, vind je nog een aantal benamingen in de app van stoffen die worden beschouwd als een semi-aminozuur, en/of zijn samengesteld uit meerdere aminozuren. Ik zal ze hieronder kort bespreken.
Carnitine
Deze ‘halfvitamine’ wordt in de nieren, hersenen en lever gemaakt uit de aminozuren lysine en methionine. Het speelt een belangrijke rol bij de vetverbranding en wordt daarom vaak ingezet bij afvallen. Het heeft gunstige effecten op het zenuwstelsel en de hersenfunctie. Het ondersteunt de ontgifting van de lever en verbetert de glucosestofwisseling.
Ornithine
Dit aminozuur lijkt vooral in combinatie met arginine een stimulerende werking op het groeihormoon te hebben. Hierdoor wordt het lichaamseigen regeneratieproces gestimuleerd. Ook speelt ornithine een belangrijke rol bij de afvoer van ammoniak uit het lichaam. Dit ontstaat door de afbraak van eiwitten.
Pyrrolysine
Dit aminozuur komt niet voor in het menselijk lichaam. Het is in 2002 ontdekt in oerbacteriën en microben. Als iemand mij kan vertellen wat de toegevoegde waarde van dit aminozuur is, dan hoor ik het graag!
Selenocysteine
De chemische structuur van selenocysteine is vergelijkbaar met die van cysteine, maar dan met een selenium- in plaats van een zwavelverbinding. Selenium is essentieel voor de productie van schildklierhormoon en het heeft een positieve werking op het immuunsysteem. Het is nodig voor een goede kwaliteit van sperma, haar en nagels. Daarnaast bindt het zware metalen in het lichaam en maakt het deel uit van de lichaamseigen antioxidantprotectie.
Selenomethionine
Evenals bij selenocysteine heeft dit aminozuur op de plaats van de zwavelverbinding een seleenverbinding. De werking van selenium staat hierboven beschreven.
Taurine
Deze aminozuurachtige stof biedt o.a. bescherming tegen oxidatieve stress (antioxidant) en reguleert de glucosestofwisseling. Het speelt een rol bij de energiehuishouding en spierfunctie. Diabetici en veganisten hebben vaak een taurinetekort, maar het komt ook regelmatig voor bij mensen met veel stress of ziekte.
Tot slot
Je bent nu in grote lijnen op de hoogte van de meest belangrijke aminozuren en hun werking. Uiteraard kan ik niet alle functies tot in detail bespreken, dat zou resulteren in een bijna eindeloze blog!
Heb je vragen of opmerkingen? Let me know!